maatregelen ter vermindering van veterinaire medicijnen in het milieu

Vele maatregelen zijn te bedenken om de emissie van veterinaire medicijnen naar het milieu te beëindigen. De toepasbaarheid en de acceptatie door verschillende belangengroepen kunnen per maatregel nogal verschillen. Wat zijn nu de meest duurzame maatregelen?

Een duurzame maatregel:

• pakt het probleem zo dicht mogelijk bij de bron aan;
• is zowel op de korte als de langere termijn voor boeren, overheden en andere belanghebbenden acceptabel (mens- en diervriendelijk);
• heeft op kleine en grote afstand en schaal geen of een lage ecologische invloed (is milieuvriendelijk);
• is praktisch toepasbaar;
• is economisch haalbaar.

In andere woorden, bij iedere maatregel wordt rekening gehouden met de sociale dimensie, de economische dimensie en de ecologische dimensie.

In de praktijk zal alleen een combinatie van een aantal (groepen van) maatregelen tot de gewenste verbetering leiden:

• maatregelen vullen elkaar aan en versterken elkaar. De effectiviteit wordt vergroot wanneer de maatregelen plaatsvinden in een context van algemene verduurzaming van de hele landbouw. Op haar beurt zouden maatregelen ter verduurzaming van de landbouw weer een onderdeel moeten zijn van de verduurzaming van de totale productie, handel en consumptie;
• maatregelen betreffen verschillende belangengroepen in de hele veterinaire medicijnketen, opdat iedereen bij de oplossing van het vraagstuk wordt betrokken en een evenredige bijdrage levert;
• sommige maatregelen kunnen al op korte termijn gerealiseerd worden, terwijl anderen meer ontwikkeltijd nodig hebben;
  
• verschillende maatregelen werken op een verschillende afstand en schaal (lokaal, regionaal, (inter)nationaal).

Een aantal mogelijke maatregelen 1,2), in volgorde van meer naar minder duurzaam, zijn:
1. Bevordering maatschappelijk verantwoord ondernemen
2. Gematigde vleesconsumptie
3. Beëindiging van voedselverspilling
4. Gezondheidsbevordering van (pluim)vee & andere beheersmaatregelen
5. Slimme bemesting
6. Toelating van medicijnen op basis van milieu-effect-bepaling
7. Bevordering van biologische afbraak van medicijnen in mest
8. Verbeterde afvoer en verwerking van ongebruikte medicijnen
9. Vergisting, verbranding en oxidatie van medicijnrestanten


1) Jibichibi B, S Khanal, I Regelink, K Tuantet, 2007, Green Health II - Effects of Veterinary pharmaceuticals on the environment and solutions to decrease their emissions in the Netherlands, Academic Master Cluster, Universiteit Wageningen.
2) Eikelenboom Dylan, Christel de Krom, Hetty Manenschijn, Verónica Ormea, Alie Stegerman, Ruben Vorderman 2012, Environmental side-effects of veterinary medicines - a review of the known effects of commonly used anthelmintic and anticoccidial drugs on the environment, Academic Consultancy Training, Wageningen University and Research Centre.

Foto: stg. Huize Aarde