vermarkting van het publieke domein

De Nederlandse Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling, die lessen probeert te leren uit de kredietcrisis, concludeert dat financiële prikkels, ondanks de goede bedoelingen, ook in het publieke domein een gedrag belonen dat het optimaal functioneren van organisaties of sectoren uiteindelijk ondermijnt. De drang naar financiële zekerheid kan de overhand krijgen en de publieke functie overstijgen. Het gevolg is een naar binnen gekeerd systeem dat geen zicht meer heeft op onvoorziene effecten voor bijvoorbeeld de samenleving als geheel 1).
 
Volgens de RMO-analyse zijn de laatste decennia alle sectoren en instellingen meer op elkaar gaan lijken. Overal zie je dezelfde processen waarin kortetermijnbelangen geleidelijk aan langetermijnbelangen zijn gaan domineren, de nutsfunctie van de organisatie of sector wordt veronachtzaamd, en het belang van de klant en de samenleving als geheel op de achtergrond raakt.
 
Het RMO vind het riskant deze belangenverschuiving niet te erkennen; men kan het zelfcorrigerend vermogen op de duur verliezen. Als sprekend voorbeeld gebruikt men de geprivatiseerde Amerikaanse gevangenissen, die lobbyden voor strengere straffen met het oog op capaciteitsuitbreiding.


1) RMO 2011, Tegenkracht organiseren. Lessen uit de kredietcrisis, Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling, rapport Den Haag, december 2011.

Afb: Frits Ahleveldt, hikingartist.com