milieunormering & -monitoring creëert schijnveiligheid

Het doel van normering & monitoring van microverontreiniging in lucht, bodem en water, is het onder controle houden van de risico’s van industriële stoffen en ziekteverwekkende of resistente micro-organismen. Het idee van controle geeft ons een gevoel van veiligheid.
 
Normen zijn vastgesteld op basis van kortdurend onderzoek onder optimale laboratoriumomstandigheden, bij individuele stoffen, bij enkele organismen, en met betrekking tot specifieke effecten. Daarentegen komen in het milieu stoffen en micro-organismen voor in een cocktail, zijn de omstandigheden variabel, vindt een generaties lange blootstelling plaats aan vele organismen, en uiten onverwachte effecten zich tot in latere generaties. De laatste decennia blijkt milieunormering & milieumonitoring met name voor chemische en biologische micro-verontreinigingen onvoldoende zekerheid te geven om de milieukwaliteit en gezondheid van huidige en toekomstige generaties te beschermen.

Zo is ontdekt dat micro-organismen uit het riool hun resistenties aan andere bacteriesoorten in de zuivering, oppervlaktewater en drinkwater doorgeven 1). Ook is ontdekt dat synthetische stoffen:

• reeds in lage concentraties die ver onder de norm liggen bijdragen aan de totale milieugiftigheid omdat ze met andere stoffen samenwerken;
  
• voortdurend in het milieu worden aangevoerd (zoals het geval is met medicijnen) en er dus nooit uit verdwijnen;
  
• zich in bepaalde weefsels van het organisme ophopen;
  
• in de zuivering en in het milieu van chemische vorm en gedrag veranderen en daardoor buiten de analyses vallen.
  

De standaardparameters stofconcentratie, persistentie, bioconcentratievermogen en toxiciteit, die worden gebruikt voor selectie, normering en beheer van risicovolle stoffen in water, bodem, lucht en organismen, blijken voor synthetische microverontreinigingen afhankelijk te zijn van de verschijningsvorm van een molecuul. Omdat de verschijningsvorm van deze moleculen afhankelijk is van de omstandigheden (o.a. zuurgraad, temperatuur, aanwezigheid van andere stoffen en van micro-organismen) zijn deze standaardparameters niet goed bruikbaar voor risicobeheer van deze stoffen. Foto wateranalyse: NOOA’s photo stream at Flick.com

 

1) Schwartz T et al 2008, Realtime PCR detection of Psodomonas