biobased niet per definitie duurzaam - volledige LCA’s ontbreken

Biomassaproducten kunnen in potentie de noodzaak voor gebruik van fossiele grondstoffen verlagen. Ze kunnen mensen meer zekerheid bieden in energiebronnen. En door hergebruik van bestaand biomassafval worden afvalheffingen vermeden. Ook betekent biomassa-productie een stimulans voor innovaties en voor de lokale en regionale economie. Het bevordert onafhankelijkheid van schommelende internationale markten en creeërt aanvullende inkomsten (economische diversificatie) en nieuwe arbeidsplaatsen.   Maar hoe duurzaam zijn biomassa-producten? Om de duurzaamheid van biomassa-producten goed te kunnen bepalen, worden de ecologische, sociale (waaronder economische) aspecten van alle schakels van de productketen of levenscyclus in kaart gebracht: vanaf de productie van de grondstoffen, de raffinage tot suikers, de productie van polymeren (plastics of brandstof), de prestaties van het product zelf, en de recyclage.

 
Informatie over de complete levenscyclus van biomassa-producten is vooralsnog gebrekkig a). Op het ogenblik zijn met name levenscyclusanalyses van de grondstoffenproductiefase van biomassa-producten beschikbaar. Voor afgewogen besluitvorming zijn echter volledige levenscyclusanalyses nodig.
 
Een onafhankelijke en breed gedragen handleiding voor evaluatie van duurzaamheid van bioplastics zijn de Guidelines for Sustainable Bioplastics van de Sustainable Biomaterials Collaborative s). Per fase van de levenscyslus worden aanbevelingen geformuleerd om maximale duurzaamheid te waarborgen. Met deze handleiding is door een groep onderzoekers de duurzaamheidsscore van verschillende biomassa-plastics bepaald a). Uit de vergelijking blijkt dat geen van de biomassa-polymeren volledig duurzaam geproduceerd wordt. Gedurende de productie doen zich vooralsnog legio schadelijke ecologische en sociale neveneffecten voor. De sociale impact van de biomassa-productie is nog onvoldoende in kaart gebracht.
 
De opkomst van de biomassa-chemie brengt hiermee een groot aantal uitdagingen en innovatiekansen met zich mee. Uit levenscyclusanalyses blijkt dat aanzienlijke vermindering van het energieverbruik en uitstoot van broeikasgassen mogelijk is m), t). Uitdagingen liggen bijvoorbeeld op het vlak van grondstofkeuze, conversietechnieken en recyclageprocessen.


a) Alvarez-Chavez CR et al 2011, Sustainability of Bio-based Plastics: General Comparative Analysis, Journal of Cleaner production, 23(1)47-56.
s) SBS 2009, Sustainable Biomaterials Collaborative 2009, Guidelines for Sustainable Bioplastics, Version 1.0, May 2009, www.sustainablebiomaterials.org.
m) McKone, T.E., et al., 2011. Grand challenges for life-cycle assessment of biofuels. Environmental Science & Technology 45 (5), 1751-1756.
t) Akiyama, M., Tsuge, T., Doi, Y., 2003. Environmental life cycle comparison of poly- hydroxyalkanoates produced from renewable carbon resources by bacterial fermentation. Polymer Degradation and Stability 80, 183-194.
 
Tekening bio-based: Frits Ahlefeldt, hikingartist.com