acute toxiciteit van medicijnen in het milieu

Tot het jaar 1999 zijn 107 van de ongeveer 2000 medicijnen onderzocht op mogelijke directe (acute) gezondheidseffecten bij verschillende soorten planten en dieren die in het milieu voorkomen. Uit deze acute toxiciteitstesten bleek dat bij 90% van de milieuorganismen directe sterfte plaatsvond bij concentraties van meer dan 1 milligram van het geneesmiddel per liter water. Bij de overige 10% van de soorten vond sterfte plaats boven de 1 microgram/L 1). Deze concentraties uit het onderzoek zijn nogal hoog en komen niet in in het milieu voor. Uitgaande van deze onderzoeksgegevens werd door overheden bepaald dat afzonderlijke medicijnen tot 1 microgram/L (VS) of tot 0,1 microgram/L (Europa) in het oppervlaktewater voor mogen komen.


Toch komt de direct dodelijke concentratie (acute toxiciteit) van de kalmeringsmiddelen fluvoxamine en fluoxetine (prozac) dicht bij deze veiligheidgrens. Drie microgram fluvoxamine per liter oppervlaktewater is direct dodelijk voor schelpdieren en 31 microgram/L fluoxetine is direct dodelijk voor algen 1).

Sinds 2012 stelt de Europese Commissie voor de norm per stof vast te stellen. Zo wordt, wat de EC betreft, de norm voor de pijnstiller diclofenac in binnenwateren 10 nanogram/L en de norm voor het pilhormoon ethinylestradiol in binnenwateren 7 picogram/L 2).

> Zie ook chronische toxiciteit van medicijnen in het milieu.
> Zie een overzicht over de toxiciteit van medicijnen in het milieu (2009).

1) Kümmerer K et al 2001, Pharmaceuticals in the Environment: Sources, Fate, Effects and Risks, Klaus Springer, pp. 245.
2) COM(2011) 876 final 31.1.2012 (Proposal for a DIRECTIVE OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL amending Directives 2000/60/EC and 2008/105/EC as regards priority substances in the field of water policy)

Foto oesters: A & G Mac Larty at www.Flickr.com